ปัจจุบันมีการแบ่งบุคลิกภาพของคนเป็นแบบต่าง ๆ มากมาย เพื่อให้เราสามารถเข้าใจนิสัยใจคอ จุดแข็ง-จุดอ่อนของตัวเองและคนอื่น ๆ ได้ ซึ่งคนทั่วไปคงรู้จักกับแบบทดสอบการแบ่งบุคลิกภาพอย่าง MBTI หรือ Myers-Briggs Type Indicator กันอยู่แล้ว แต่ในบทความนี้ MenDetails อยากชวนมารู้จักอีกหนึ่งแบบทดสอบบุคลิกภาพที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของการทำงาน ที่หลายคนอาจไม่เคยได้ยินชื่อ อย่าง DISC model ให้ได้รู้จักครับ
ทฤษฎีนี้คิดค้นโดย Dr. William Marston (1893 – 1947) นักจิตวิทยาชื่อดัง จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด และผู้ให้กำเนิดตัวละคร Woder Woman ซึ่งในเวลาต่อมาก็มีการนำมาปรับใช้จนกลายมาเป็น DISC model ที่ใช้กันในปัจจุบัน โดยแต่ละคนจะมีส่วนผสมของรูปแบบพฤติกรรมทั้ง 4 ประเภท อยู่ในสัดส่วนที่ไม่เท่ากัน แต่จะมีอยู่ 1 – 3 ลักษณะที่ปรากฏออกมาอย่างเด่นชัด โดยรูปแบบทั้ง 4 ประเภท คือ Dominance, Influence, Steadiness และ Compliance แต่ละอย่างก็จะมีจุดเด่น – จุดด้อยต่างกันไปครับ แต่ละอย่างจะเป็นอย่างไร มาอ่านดูกันได้เลย
Dominance ผู้นำ เด็ดขาด ชอบความท้าทาย
คนที่มีลักษณะ Dominance เป็นจุดเด่นจะมีความเป็นผู้นำ เด็ดขาด มั่นใจในตัวเอง ชอบความท้าทาย ตัดสินใจอย่างรวดเร็ว ไม่กลัวการเปลี่ยนแปลง มุ่งมั่นเพื่อไปสู่ผลลัพธ์และความสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพโดยใช้วิธีการต่าง ๆ ด้วยความตรงไปตรงมา เด็ดขาดเหล่านี้ ทำให้คนกลุ่มนี้มักจะเป็นหัวหน้างานต่าง ๆ เพราะสามารถจัดการงานให้กับองค์กรได้
แต่ในบรรดาจุดเด่นนั้น ก็มีจุดด้อยที่ต้องคอยระวังอยู่ นั่นคือ การที่เป็นคนมั่นใจในตัวเองสูง และตัดสินใจเร็ว อาจทำให้เกิดการมองข้ามรายละเอียดเล็ก ๆ บางอย่าง รวมถึงนิสัยของการเป็นผู้นำที่บางครั้งมากเกินจนทำให้คนที่ร่วมงานด้วยลำบากใจ เช่น ชอบบงการ ชอบออกคำสั่ง แสดงอำนาจ คิดว่าตนเองถูกเสมอเลยไม่ฟังคนอื่น การยอมหักไม่ยอมงอ หรือหงุดหงิดที่คนอื่นอาจตามตัวเองไม่ทันครับ
Influence คึกคัก ร่าเริง มีอิทธิพลต่อคนรอบข้าง
สำหรับลักษณะนี้จะต่างจากลักษณะก่อนหน้าพอสมควร เพราะคนที่มีลักษณะของ Influence เป็นจุดเด่นนั้นจะเป็นคนสนุกสนาน เฮฮา มีไอเดียสร้างสรรค์ เต็มเปี่ยมไปด้วยพลังงาน ชอบเจอผู้คน ชอบพูดคุย เข้ากับผู้คนได้ดี มีมนุษยสัมพันธ์ดี กล้าแสดงออก คอยสนับสนุนคนอื่น ๆ เรียกได้ว่าเป็นคนที่คอยเติมพลังงานและสร้างบรรยากาศที่ดีให้กับคนรอบข้างครับ
แต่แม้จะเข้ากับคนได้ดี และกล้าแสดงออก ทำให้คนกลุ่มนี้เป็นจุดเด่นอยู่เสมอ อาจนำมาสู่จุดด้อย อย่างการที่คนรอบข้างหมั่นไส้ได้ง่าย รวมถึงคนในกลุ่มนี้มักจะเอาอารมณ์มานำเหตุผล เบื่ออะไรที่ซ้ำซากจำเจ ที่คนกลุ่มนี้รู้สึกว่าไม่สนุก และกลัวไม่เป็นที่รักของคนอื่นจึงไม่ค่อยกล้าปฏิเสธคน โดยเฉพาะเมื่อเจอเพื่อนหรือหัวหน้าที่เคร่งเครียดไม่ค่อยเป็นมิตร ก็อาจทำให้ประสิทธิภาพในการแสดงความสามารถลดลงได้
Steadiness สงบนิ่ง อดทน สุขุม รอบคอบ
คนที่อยู่ในกลุ่มนี้ มักจะไม่ค่อยโดดเด่นมากนัก เพราะเป็นคนนิ่งเงียบ รักความสงบ มักจะอยู่ในเซฟโซน แต่คนกลุ่มนี้เป็นคนที่ควรมีอยู่ในที่ทำงาน เพราะคนกลุ่มนี้เป็นมิตรกับทุกคน เป็นคนที่รอบคอบ ใส่ใจคนรอบข้าง ทั้งยังชอบช่วยเหลือผู้อื่น ทำให้ทำงานเป็นทีมได้ดี คอยรับฟังที่ดี มีความยืดหยุ่นตามสถานการณ์ ไหวพริบดี ทำให้สามารถทำงานกับคนได้หลายรูปแบบ
คนกลุ่มนี้จะมีจุดด้อย คือ เวลาที่คนอื่นมองมาอาจรู้สึกว่าคนกลุ่มเป็นคนเอื่อยเฉื่อย ไม่ชอบการเปลี่ยนแปลงแบบกะทันหัน ยึดติดกับวิธีการเดิม ในเซฟโซนของตัวเอง ทำให้หลายครั้งอาจเกิดการดื้อเงียบถ้าถูกกดดัน และคนกลุ่มนี้จะไม่ชอบสถานการณ์ที่มีความขัดแย้งรุนแรง หรือมีการแข่งขันที่ดุเดือด รวมถึงการไม่ได้รับการสนับสนุนจากเพื่อร่วมงานและหัวหน้า เพราะคนกลุ่มนี้ชอบทำงานเป็นทีม และการทำงานที่มีขั้นมีตอนชัดเจน
Compliance นักวางแผน ทุกอย่างต้องเป๊ะ เป็นเหตุเป็นผล
คนกลุ่มนี้จะใกล้เคียงกับคำว่า Perfectionist ทุกอย่างต้องมีการวางแผน คิดมาแล้วอย่างรอบคอบ แล้วค่อยทำ ทำงานอย่างมีตรรกะ ทุกอย่างมีหลักการ ผ่านการประเมินและวิเคราะห์มาแล้ว คิดถึงทุกความเป็นไปได้ เป็นคนที่มีมาตรฐานการทำงานที่สูง จริงจังกับงาน ใส่ใจทุกรายละเอียด เพื่อให้สิ่งที่ออกมาเป๊ะตามที่ตั้งใจไว้
ในขณะเดียวกัน ความเป็น Perfectionist ของคนกลุ่มนี้ ก็เหมือนดาบสองคม ที่เป็นจุดด้อยเช่นกัน เช่น การที่ทุกอย่างไม่เป็นไปตามที่คาดการณ์ไว้ หรืองานออกมาแล้วถูกตำหนิจากคนที่เกี่ยวข้อง ก็จะทำให้คนกลุ่มนี้รู้สึกเสียใจ โทษตัวเองได้ง่าย และบางครั้งอาจไม่สามารถรับมือกับสถานการณ์เฉพาะหน้าได้ดีเท่าที่ควร เพราะเป็นคนที่ต้องอาศัยข้อมูลในการตัดสินใจ
ทั้ง 4 ลักษณะของ DISC model นี้จะอยู่ในตัวแต่ละคนในปริมาณที่ต่างกันไป โดยสามารถจำแนกแยกย่อยออกมาได้อีกราว ๆ 40 ประเภท เพราะในโลกนี้มีคนแค่ 10% เท่านั้น ที่มีบุคลิกตรงตามอักษรแบบเดียวเป๊ะ ๆ ซึ่งคนแต่ละประเภทก็จะมีการรับมือ การทำงานด้วย ที่ต่างกันไป บางประเภทอาจทำงานได้ดีกับบางประเภท แต่เมื่อเจอคนอีกประเภทอาจทำงานไม่เข้ากันเลยก็ได้ การที่เราพอประเมินได้ว่าใครเป็นแบบไหน จะทำให้การทำงานร่วมกันในทีมง่ายขึ้น ทั้งในแง่ของการมอบหมายงานตามความถนัดและลดปัญหาที่จะเกิดจากการไม่ลงรอยกัน หากใครอยากรู้ว่าตัวเองมีบุคลิกแบบไหน ก็สามารถลองทำแบบทดสอบกันได้ครับ