ภาพจำฝังหัวของผู้ชายชาวไทยหลายคนอาจมองว่าแนวเพลง Jazz เป็นแนวเพลงสำหรับพวกผู้ดีรสนิยมสูง ต้องออกไปฟังในสถานที่หรูหรา แถมยังฟังยากหรือฟังไม่รู้เรื่องอีกต่างหาก ในวันนี้ MenDetails จึงอยากจะลองเสนอ 5 อัลบั้ม เพลง Jazz ฟังง่าย ที่เราเชื่อว่าน่าจะเปลี่ยนความคิดข้างต้นของใครหลายคนได้ เพราะแต่ละอัลบั้มนั้นเข้าถึงง่ายและเรียกได้ว่าเป็นระดับ “ผลงานชิ้นเอก” ของวงการเพลงแจ๊ส เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ชายที่อยากเริ่มต้นทำความรู้จักกับแนวเพลง Jazz นี้ให้ดียิ่งขึ้นกว่าเดิมครับ
Waltz for Debby (1962)
อัลบั้มบันทึกการแสดงสดที่ Village Vanguard ณ กรุงนิวยอร์ค ในปี 1959 ของวงดนตรี Bill Evans Trio ที่ประกอบด้วย Bill Evans (บิล อีแวนส์) หัวหน้าวงและมือเปียโนระดับตำนานของวงการเพลง Jazz กับ Scott LaFaro ในตำแหน่งเบส และ John Motianในตำแหน่งมือกลอง ตัวอัลบั้มประกอบด้วยเพลง 6 เพลง แต่ละเพลงนั้นฟังง่าย ด้วยเครื่องดนตรีเพียงแค่ 3 ชิ้น ที่รวมกันได้อย่างลงตัว กับเสียงเปียโนอันเป็นเอกลักษณ์ของ บิล อีแวนส์ ที่เปิดโอกาสให้มือใหม่หัดฟังเพลงแจ๊สได้เพลิดเพลินโดยไม่รู้สึกมึนงง กลับกันสำเนียงโน้ตเหล่านั้นก็กระตุ้นต่อมจินตนาการของแฟนเพลงแจ๊สรุ่นเก๋าให้ล่องลอยไปกับแนวทางดนตรีของเขาได้อย่างน่าอัศจรรย์
เพลงแนะนำ : เพลงที่มีชื่อเดียวกับชื่ออัลบั้ม Waltz for Debby เป็นเพลงที่สองในอัลบั้มนี้ โดยชื่อ Debby คือชื่อหลานสาวของเขา “Debby Evans” ที่ Bill Evans แต่งเพลงนี้ขึ้นเพื่อบรรยายความน่ารักน่าเอ็นดูของเธอในวัยแบเบาะ ทำนองเพลงจึงมาในแนวสนุกสนานเพลิดเพลิน ด้วยคู่เสียงตัวโน้ตที่ Evans ล้อกับเสียงเบสของ LaFaro ได้อย่างเป็นเอกลักษณ์ตั้งแต่ตอนเริ่มเพลง ชนิดที่เรียกว่า เล่นโน้ตแค่สองสามตัวแรกก็รู้แล้วว่าเพลงอะไร ไม่เชื่อลองฟังดูได้เลย
Ellington at Newport (Complete)
เหตุการณ์ที่สำคัญที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ดนตรีแจ๊ส นั่นคือการแสดงสดของวง Duke Ellington ที่เทศกาลดนตรีแจ๊สนิวพอร์ต หรือ Newport Jazz Festival ในปี 1956 เมื่อกระแสดนตรีแจ๊สสไตล์ Big Band วงใหญ่เครื่องดนตรีเยอะแบบวงออเคสตร้ากำลังค่อย ๆ ถดถอยลง แต่วงของ Duke Ellington ยังคงไว้ลายในฐานะ 1 ในวงบิ๊กแบนด์แจ๊สที่เกรียงไกรที่สุดตลอดกาล เพลงในอัลบั้ม Ellington at Newport คือบันทึกการแสดงสดในครั้งนั้น เพื่อให้คนรุ่นหลังได้รู้สึกถึงบรรยากาศความสนุกสนานของ Big Band Jazz ที่แท้จริง เพลงแต่ละเพลงฟังง่าย ฟังได้เพลิดเพลิน แบบที่เราไม่จำเป็นต้องความรู้ด้านดนตรีลึกซึ้งใด ๆ ก็สนุกสนานไปกับเพลงในอัลบั้มนี้ได้ไม่ต่างกัน
เพลงแนะนำ : เพลง Take the ‘A’ Train ไม่ได้อยู่ในอัลบั้ม LP ของปี 1956 แต่ถูกบรรจุอยู่ใน CD Remastered ‘Complete’ ในปี 1999 ถือเป็นหนึ่งในเพลงที่เป็นที่จดจำมากที่สุดของ Duke Ellington ด้วยทำนองสนุกสนานตามสไตล์ Big Band ชวนให้คนฟังปรบมือ, ดีดนิ้ว หรือขยับเขยื้อนร่างกายให้เข้ากับจังหวะเพลง ที่สำคัญ Duke Ellington คือหนึ่งในนักดนตรีที่ ในหลวงภูมิพล “รัชกาลที่ 9” ทรงโปรดปราน และพระองค์ก็ทรงโปรดเพลงนี้เป็นพิเศษด้วยเช่นกัน
A Touch of Taylor
อัลบั้ม A Touch of Taylor โดยวง Billy Taylor Trio เครื่องดนตรีเพียงแค่ 3 ชิ้น ได้แก่ เปียโน (Billy Taylor), เบส (Earl May) และกลอง (Percy Brice) ถือเป็นหนึ่งในอัลบั้มที่ตกสำรวจจากนักวิเคราะห์ได้อย่างไม่น่าเชื่อ เพราะสำหรับ MenDetails แล้วนั้น อัลบั้ม A Touch of Taylor ถือเป็นอีกหนึ่งเพชรเม็ดงามของวงการเพลงแจ๊ส ที่เหมาะอย่างยิ่งกับการแนะนำนักฟังเพลงแจ๊สหน้าใหม่ที่อยากทำความรู้จักกับเพลงในสไตล์นี้ให้ดียิ่งขึ้นกว่าเดิม สำเนียงดนตรีที่เรียบง่าย ตรงไปตรงมา แต่เปิดช่องให้ใช้จินตนาการตามได้อย่างไม่มีขีดจำกัด เราแนะนำให้เปิดอัลบั้มนี้แล้วหลับตานึกภาพตามถึงบรรยากาศของบาร์เครื่องดื่มดี ๆ ใจกลางนิวยอร์คหรือปารีส มันช่างได้อารมณ์โรแมนติคจริง ๆ
เพลงแนะนำ : เพลง Ever So Easy คือเพลงที่ติดหูที่สุดของอัลบั้มนี้ในความคิดเห็นของเรา จังหวะกำลังพอดีที่ให้เราเคาะเท้าหรือดีดนิ้วตามได้เพลิน ๆ สำเนียงเปียโนที่ไม่ได้หวือหวาฟู่ฟ่าของ Billy Taylor แต่อยู่ในน้ำหนักที่กำลังพอดีและไม่ข่มเครื่องดนตรีอีก 2 ชิ้น ทำให้เพลงนี้มีสมดุลที่ดีเยี่ยม ความยาวของเพลงค่อนข้างกระชับ และเหมาะอย่างยิ่งที่จะเป็นบทเพลงแรก ๆ ให้กับผู้ชายที่อยากทำความรู้จักแนวเพลงแจ๊สให้ดียิ่งขึ้นกว่าเดิม
Getz/Gilberto
อัลบั้มที่เกิดจากการร่วมมือกันของนักเป่าเทเนอร์แซ็กโซโฟนชื่อดังนามว่า Stan Getz กับนักร้องและมือกีต้าร์ João Gilberto ที่ถือเป็นการแจ้งเกิดแนวเพลง Bossa Nova (บ๊อซซาโนว่า) ให้เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก โดยการหยิบเอาเพลงจาก “บิดาแห่งบ๊อซซาโนว่า” อย่าง Antônio Carlos Jobim มาเรียบเรียงใหม่ หนึ่งในนั้นคือเพลง Garôta de Ipanema หรือ The Girl from Ipanema ในอัลบั้มนี้ที่ขับร้องเป็นภาษาโปรตุกีซโดย João Gilberto แต่กลับถูกรัศมีของท่อนที่มีเนื้อเพลงเป็นภาษาอังกฤษซึ่งขับร้องโดยภรรยาของเขา Astrud Gilberto กลบเสียจนสนิท และก็ทำให้เพลงนี้กลายเป็นเพลง Bossa Nova ที่โด่งดังที่สุดในโลกมาจนถึงปัจจุบัน แนวเพลงสไตล์แซมบ้าเบา ๆ เคล้าสไตล์ดนตรี Jazz ที่ต่างสะท้อนอิทธิพลของกันและกันในเวลาต่อมา อีกทั้งยังฟังง่ายลื่นหูเป็นที่สุด จะช่วยทำให้ผู้ฟังได้สัมผัสเสน่ห์ของแนวเพลงนี้ได้อย่างลึกซึ้งถึงต้นกำเนิดมากยิ่งขึ้น
เพลงแนะนำ : เพลงสุดท้ายของอัลบั้มที่มีชื่อว่า Vivo Sonhando (วีโว่ ซอนญานโด้) รำพึงรำพันถึงคนรักที่อยู่ไกลห่าง เสียงขับร้องในช่วงแรกที่แฝงความรู้สึกเศร้าและเหงาอ้างว้างของ João Gilberto กับเสียงโซโล่แซ็กโซโฟนในครึ่งหลังของ Stan Getz ที่เหมือนจะทำตัวเป็นเพื่อนรักอยากจะช่วยปลอบใจให้หายเศร้า แต่ทำไปทำมาเหมือนจะร้องไห้ตามเขาไปด้วยเสียมากกว่า ถือเป็นการจบอัลบั้มนี้ที่สมบูรณ์แบบที่สุดในทัศนะของ MenDetails ครับ
Miles : The New Miles Davis Quintet
อัลบั้มนี้เป็นต้นกำเนิดของหน้าประวัติศาสตร์เพลงแจ๊สมากมาย ในขณะที่ใครต่อใครยกย่อง “Kind of Blue” ให้เป็นอัลบั้มเพลงแจ๊สที่ดีที่สุดตลอดกาล แต่อัลบั้ม Miles : The New Miles Davis Quintet (1956) คือจุดเริ่มต้นของการเคลื่อนตัวจาก Prestige ไปสู่ค่าย Columbia ของ Miles Davis กับการฟอร์มวงเครื่องดนตรี 5 ชิ้น (Quintet) ที่รวบรวมนักดนตรีสุดโหดมากมาย โดยมี Miles Davis เป่าทรัมเป็ต, Red Garland เล่นเปียโน, Philly Joe Jones ตำแหน่งมือกลอง, Paul Chambers มือเบส และ John Coltrane ในตำแหน่งแซ็กโซโฟน ซึ่งสองคนหลังก็ได้ร่วมงานกับ Miles Davis รังสรรค์ Kind of Blue ในปี 1959 ในเวลาต่อมานั่นเอง อัลบั้ม Miles ถือเป็นอัลบั้มที่ฟังง่าย และเพลินหูมาก ว่าที่จริงเรามองว่าอัลบั้มนี้คือการอุ่นเครื่องให้คุณรู้จักเพลงแจ๊สในสไตล์ของ Miles Davis ให้คุ้นเคย ก่อนเอาจริงกับอัลบั้ม Kind of Blue เพื่อให้เข้าใจถึงความพิเศษของเพลงแจ๊สแบบนี้ได้อย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้นนั่นเอง
เพลงแนะนำ : เพลงแรก Just Squeeze Me คือการตีความบทเพลงหวาน ๆ ของ Duke Ellington มาเป็นสไตล์เนิบ ๆ เนียน ๆ ของ Miles Davis ด้วยเสียงของทรัมเป็ตที่รู้ได้ทันทีว่าเป็นเขาตั้งแต่โน้ตตัวแรก เคล้าคลอไปกับจังหวะเนิบช้าและผ่อนคลาย ช่วยให้พวกเราหลบออกจากโลกที่วุ่นวายและเพลิดเพลินไปกับ เพลง Jazz ฟังง่าย ฟังสบาย กับไวน์สักแก้ว MenDetails เชื่อว่าเพลงนี้จะถูกใจนักฟังเพลงได้ทุกคนไม่ว่าจะชอบแจ๊สมาก่อนหรือไม่ก็ตาม
เพลง Jazz ฟังง่าย สบายหู จากศิลปินฝีมือระดับบรมครู ไม่จำเป็นต้อง “ปีนบันไดฟัง” เสมอไป หนำซ้ำเรายังไม่จำเป็นต้องรู้หรือเข้าใจในคำจำกัดความยาก ๆ ว่ามันจะเป็น Standard Jazz, Jazz Samba หรือ Bebop, Hardbop หรือสารพัดบ๊อบใด ๆ ก็ตามแต่ หากฟังเพลิดเพลินและจินตนาการถึงอารมณ์ของศิลปินที่เล่นได้ นั่นแหละคือก้าวแรกของการทำความรู้จักกับเพลงแจ๊สที่สมบูรณ์แบบแล้วครับ มาร่วมกันปรับเปลี่ยนความคิดว่าแจ๊สเป็นเพียงแค่เพลงของคนหัวสูงติดหรูหรือผู้ดีตีนแดง เพราะอันที่จริง Jazz เป็นแนวเพลงที่น่าสนใจอย่างยิ่ง และ MenDetails อยากให้ผู้ชายที่ยังไม่เคยได้ฟัง หันมาลองทำความรู้จักกันมากขึ้นครับ
