Credit: Travis Yewell on Unsplash
ดนตรีกับมนุษย์อยู่คู่กันมาทุกยุคสมัยของประวัติศาสตร์ การฟังเพลงในยุคก่อนต้องฟังจากการบรรเลงเครื่องดนตรีสดเท่านั้น เมื่อเทคโนโลยีพัฒนาขึ้นมาจนถึงยุคแอนะล็อก การฟังเพลงแบบดั้งเดิมได้วิวัฒนาการสู่การฟังผ่านเครื่องเล่นแผ่นเสียงที่สะดวกกว่าและฟังตอนไหนก็ได้ตามที่ใจอยาก ก่อนจะพัฒนาเป็นมาเป็นเครื่องเล่นเทปคาสเซ็ต เครื่องเล่น CD/DVD สู่การฟังเพลงผ่านบริการสตรีมมิ่งออนไลน์ในปัจจุบัน ท่ามกลางความก้าวหน้าของเทคโนโลยี ยังมีผู้คนจำนวนไม่น้อยที่ยังคงคิดถึงความรู้สึกของการฟังเพลงแบบเก่า ๆ ผ่านแผ่นเสียง กลายเป็นไลฟ์สไตล์และทางเลือกในการฟังเพลงของคนยุคใหม่ที่อยากจะสัมผัสมนต์เสน่ห์เก่า ๆ ในตอนที่ตัวเองอาจจะยังไม่เกิด MenDetails จะพามาดูว่าทำไมคุณถึงควรลอง ฟังเพลงจากแผ่นเสียง รวมถึงแนะนำเครื่องเล่นแผ่นเสียงสำหรับมือใหม่ที่น่าลองที่สุดในตอนนี้
ทำไมแผ่นเสียงจึงกลับมาได้รับความนิยมอีกครั้ง
จริงอยู่ที่การฟังเพลงผ่านสตรีมมิ่งนั้นทั้งง่าย สะดวก ไม่มีข้อจำกัดเรื่องสถานที่และช่วงเวลาในการฟัง แต่ความน่าสนใจอยู่ตรงที่ เมื่อเทคโนโลยีเอื้อให้เราสามารถกดเลือกเพลงที่อยากฟังได้ผ่านปลายนิ้ว คนเรากลับมองหาตัวเลือกการฟังเพลงสุดคลาสสิกที่เคยได้รับความนิยมในยุคสมัยก่อนอย่างแผ่นเสียงขึ้นมาแทน
แผ่นเสียงกลับมาเป็นกระแสอีกครั้งและดูเหมือนจะไม่ใช่เทรนด์สั้น ๆ ที่ผ่านมาแล้วผ่านไป โดยในไทยเริ่มค่อย ๆ ได้รับความนิยมช่วงปี 2013 – 2014 จากการที่หลาย ๆ ค่ายเพลงหยิบอัลบั้มดัง ๆ ในช่วงยุค 90 มา Remaster อีกครั้ง ช่วงแรกแผ่นเสียงยังเป็นที่นิยมเฉพาะกลุ่มอยู่ ความต้องการของตลาดก็ยังน้อย แต่กลับมีการผลิตแผ่นเสียงออกมาเยอะ ทำให้หาซื้อมาฟังและเก็บสะสมได้ง่าย เวลาผ่านไปเทรนด์การฟังเพลงจากแผ่นเสียงก็ค่อย ๆ บูมขึ้นเรื่อย ๆ จน 3-4 ปีให้หลังมานี้กลายเป็นกระแสที่กำลังถูกพูดถึงในวงกว้าง พร้อมกับศิลปินไทยจำนวนไม่น้อยที่ปล่อยผลงานออกมาในรูปแบบเป็นแผ่นเสียงให้แฟนคลับได้เก็บสะสมกัน การฟังเพลงจากแผ่นเสียงจึงกลายเป็นอีกหนึ่งไลฟ์สไตล์และทางเลือกของคนรุ่นใหม่เนื่องด้วยเสน่ห์ที่จับต้องได้นั่นเอง
3 เหตุผลที่ควรลองฟังเพลงจากแผ่นเสียง
มนต์เสน่ห์ที่จับต้องได้
ความง่ายและสะดวกเป็นสิ่งที่ดี แต่อะไรก็ตามที่มันง่ายและสะดวกไปหมดก็อาจจะขาดเสน่ห์บางอย่างไป เช่นเดียวกับการฟังเพลงผ่านสตรีมมิ่งที่บางคนมองว่ามันก็แค่เสียงลอย ๆ ที่จับต้องไม่ได้ ไม่เหมือนกับการฟังเพลงจากแผ่นเสียงที่ให้ความรู้สึก บรรยากาศ และความรื่นรมย์ได้มากกว่า
เสน่ห์ของการฟังเพลงจากแผ่นเสียงจริง ๆ อยู่ที่ความพิถีพิถันในขั้นตอนต่าง ๆ จนกว่าจะได้ยินเพลงออกมา เริ่มตั้งแต่การตามหาอัลบั้มที่จะฟัง การตระเวนออกไปตามร้านขายแผ่นเสียงแล้วได้หยิบ ได้เลือก ได้จับ ได้เสพอาร์ตเวิร์กบนปกอัลบั้ม ได้ลองฟัง ได้จ่ายเงินซื้อ ไปจนถึงการได้สัมผัสความรู้สึกขณะวางแผ่นเสียงลงบนเครื่องเล่น หยิบหัวเข็มมาวางลงบนร่องแผ่นเสียงแล้วกดปุ่ม Play ทั้งหมดเป็นความรู้สึกที่การฟังเพลงผ่านสตรีมมิ่งไม่มีวันทำได้
ได้เสพความรู้สึกของเสียงแบบ Analog
Credit: Mick Haupt on Unsplash
อาจพูดได้ไม่เต็มปากว่าแผ่นเสียงมีคุณภาพเสียงดีกว่าไฟล์เพลงดิจิทัลเพราะปัจจุบันเทคโนโลยีด้านไฟล์เพลงความละเอียดสูงได้พัฒนาไปถึงจุดที่ให้คุณภาพเสียงได้ดีเทียบเท่าหรืออาจจะดีกว่าระบบเสียงแบบแอนะล็อกไปแล้ว ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับเครื่องเล่น ลำโพง และอุปกรณ์ต่าง ๆ ด้วย
อย่างไรก็ตาม สิ่งที่แผ่นเสียงมีแต่ไฟล์เพลงดิจิทัลไม่มีคือความรู้สึกของเสียงแบบแอนะล็อก อธิบายง่าย ๆ ก็คือความไม่เพอร์เฟกต์ 100% ของคุณภาพเสียงซึ่งอาจเกิดจากความคลาดเคลื่อนทางด้านไทมิ่งกับโฟกัสที่เกิดจากข้อจำกัดทางกลไกของระบบแอนะล็อก รวมถึงเสียง noise ต่าง ๆ, ความผิดเพี้ยนเล็ก ๆ น้อย ๆ, ความไม่ชัดของรายละเอียดเสียงบางอย่าง ทั้งหมดนี้แทบจะไม่มีเลยในไฟล์เพลงดิจิทัลคุณภาพสูง ๆ แต่มันคือคาแรกเตอร์ของระบบเสียงแอนะล็อกที่คนเล่นแผ่นเสียงยอมรับได้และมองว่าเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่ง เปรียบเสมือนภาพถ่ายจากกล้องฟิล์มที่มักจะมี grain ให้เห็นและอาจจะไม่คมชัดไปทุกส่วนนั่นเอง
คุณค่าทางใจที่อาจมีมูลค่ามหาศาล
ปัจจุบันแผ่นเสียงเปลี่ยนสถานะเป็นของสะสมที่ศิลปินหรือค่ายเพลงมักทำออกมาเพื่อเอาใจแฟน ๆ ในโอกาสพิเศษและมักจะผลิตออกมาจำนวนจำกัด การจะได้ครอบครองแผ่นเสียงสักอัลบั้มอาจมีขั้นตอนที่เข้มงวดเป็นพิเศษหรือต้องเอ็กซ์คลูซีฟจริง ๆ กว่าจะได้มา แผ่นเสียงบางแผ่นจึงมีมูลค่าสูงและมีคุณค่าทางใจเพราะต้องแลกมาด้วยอะไรหลาย ๆ อย่าง
และด้วยการผลิตจำนวนจำกัดนี้เอง แผ่นเสียงบางอัลบั้มจึงกลายเป็น rare item ที่ไม่รู้ว่าจะผลิตออกมาอีกไหม นักสะสมหรือแฟนคลับที่อยากได้จึงพร้อมจ่ายในราคาสูงลิบเพื่อจะหามาครอบครอง ส่งผลให้ในตลาดมือสองแผ่นเสียงบางอัลบั้มมีราคาสูงมาก การซื้อขายแผ่นเสียงก็มักจะไม่ได้กำหนดราคาตายตัว ขึ้นอยู่กับความพึงพอใจระหว่างผู้ขายและผู้ซื้อล้วน ๆ หากคุณมีแผ่นเสียงอัลบั้มโปรดที่ฟังเป็นประจำ มันจะกลายเป็นสิ่งที่มีคุณค่าและคุณจะรู้สึกผูกพัน ถ้าหากวันหนึ่งอัลบั้มนั้นเป็นที่ต้องการของตลาดก็อาจจะมีมูลค่าสูงกว่าตอนที่ซื้อมาหลายเท่าก็ได้
แนะนำ 3 เครื่องเล่นแผ่นเสียงสำหรับมือใหม่
สำหรับมือใหม่ที่กำลังจะก้าวเข้าสู่วงการแผ่นเสียง การเริ่มต้นด้วยเครื่องเล่นราคาไม่แพงถือเป็นทางเลือกที่ดี ปัจจุบันมีเครื่องเล่นแผ่นเสียงดี ๆ ราคาไม่แรงจากหลายแบรนด์ที่น่าสนใจ MenDetails ขอแนะนำ 3 รุ่นนี้ครับ
Audio-Technica AT-LP60XBT
Credit: www.audio-technica.com
เครื่องเล่นแผ่นเสียงไร้สายอัตโนมัติรุ่นเริ่มต้นแบรนด์ญี่ปุ่นที่วงการแผ่นเสียงให้การยอมรับกันเป็นอย่างดี รุ่นนี้เชื่อมต่อหูฟัง ลำโพง และอุปกรณ์ไร้สายอื่นๆ ผ่านสัญญาณบลูทูธได้ ใช้จานหมุนอะลูมิเนียมน้ำหนักเบา มีแผ่นรองป้องกันการสั่น ระบบการทำงานของจานหมุนเป็นสายพานแบบอัตโนมัติ ปรับความเร็วการหมุนได้ 2 ระดับ คือ 33-1/3 RPM และ 45 RPM ติดตั้งหัวเข็มแบบ Dual Moving Magnet ถอดเปลี่ยนปลายหัวเข็มได้ ตัวเครื่องได้รับการออกแบบให้ใช้อะแดปเตอร์จากภายนอกและมาพร้อมฝาครอบกันฝุ่นที่ถอดออกได้ เหมาะสำหรับมือใหม่ที่มีงบต่ำกว่าหมื่นพร้อมการใช้งานแบบไร้สายที่ง่ายและสะดวกสำหรับยุคปัจจุบัน
ราคา 8,900 บาท
Pro-Ject Primary E
Credit: www.project-audio.com
เครื่องเล่นแผ่นเสียงดีไซน์มินิมอลแบรนด์ออสเตรียที่มีจุดเด่นด้านการเชื่อมต่อที่เรียบง่าย มากับโทนอาร์มอะลูมิเนียมน้ำหนักเบาพร้อมหัวเข็มประสิทธิภาพสูง Ortofon OM ให้คุณภาพเสียงดีเยี่ยม รายละเอียดชัดเจนไม่ผิดเพี้ยน การทำงานของเครื่องเป็นระบบสายพานขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ซิงโครนัส ปรับความเร็วการหมุนได้ 2 ระดับคือ 33 และ 45 RPM วัสดุตัวเครื่องเป็นไฟเบอร์คอมโพสิท แข็งแรง น้ำหนักเบา ลดแรงสั่นสะเทือนขณะทำงานได้ดี เชื่อมต่อด้วยสายสัญญาณ RCA มีช่อง USB สำหรับต่อกับคอมพิวเตอร์ รุ่นนี้มาพร้อมกับความประณีตขั้นสูงเพราะประกอบด้วยมือทุกส่วน มีฝาครอบที่ถอดออกได้ เหมาะสำหรับมือใหม่ที่มีงบสูงขึ้นมาหน่อยและต้องการเครื่องเล่นที่มีดีไซน์เรียบ ๆ ดูมินิมอลแบบสมัยใหม่พร้อมคุณภาพเสียง วัสดุ ฮาร์ดแวร์ และงานประกอบระดับพรีเมียม
ราคา: 15,900 บาท
Gadhouse MATHIS
เครื่องเล่นแผ่นเสียงแบรนด์ไทยคุณภาพสูงที่กำลังได้รับความนิยมในหมู่คนฟังแผ่นเสียงจำนวนไม่น้อยในปัจจุบัน มาในโทนสีดำ Matte Black เรียบหรู พรีเมียม และดีไซน์ที่มีความเท่เฉพาะตัว พร้อมโทนอาร์มโลหะ ระบบ Belt Drive เสียงรบกวนน้อย รวมไปถึงสวิตช์ปรับ RPM Speed ที่ถอดแบบมาจากเครื่องดนตรีสมัยก่อน และมีระบบ Anti-skating ที่ช่วยดึงแรงหมุนให้เป็นไปอย่างสมดุล
MATHIS ใช้หัวเข็มประสิทธิภาพสูง Audio-Technica VM95E ที่นักฟังแผ่นเสียงทั่วโลกต่างให้การยอมรับ ให้คุณภาพเสียงที่ชัดใสและไม่ผิดเพี้ยน สามารถเปลี่ยน Headshell (หัวเข็ม) เพื่ออัปเกรดคุณภาพเสียงได้ตามต้องการ นอกจากนี้ยังรองรับการเชื่อมต่อกับลำโพงแบบไร้สายผ่านสัญญาณบลูทูธ และมี Phono Preamp ในตัวไว้เป็นทางเลือกในเชื่อมต่อกับอุปกรณ์อื่นผ่านสายสัญญาณ Phono out / Line out
Gadhouse MATHIS เล่นได้ทั้งแผ่นเสียงขนาด 7 นิ้วหรือแผ่นซิงเกิลที่มีด้านละ 1 เพลง รวมถึงรองรับแผ่นเสียง LP หรือแบบอัลบั้มขนาด 10 และ 12 นิ้ว ปรับความเร็วการหมุนได้ 2 ระดับคือ 33 และ 45 RPM นอกจากนี้ยังมีโหมด USB Encoding สำหรับบันทึกเพลงที่ฟังจากแผ่นเสียงไว้ในรูปแบบไฟล์ดิจิทัล
ราคา 17,500 บาท
ในขณะที่เทคโนโลยีการฟังเพลงกำลังพัฒนาไปข้างอย่างไม่หยุดนิ่ง ผู้คนมากมายกลับเริ่มแสวงหาความรู้สึกและคิดถึงบรรยากาศของการฟังเพลงแบบเก่า ๆ ในยุคแอนะล็อกเนื่องจากมันมีเสน่ห์บางอย่างที่บางครั้งก็อธิบายไม่ได้แต่กลับจับต้องได้จริง การฟังเพลงยุคดิจิทัลผ่านระบบสตรีมมิ่งไม่สามารถให้ความรู้สึกแบบนั้นได้ ขณะเดียวกันคนที่เคยเป็นวัยรุ่นในยุคก่อนก็จะมี Emotional Bonding กับสิ่งที่ตัวเองเคยสนใจสมัยเด็ก ส่วนคนรุ่นใหม่ที่เพิ่งเคยสัมผัสสิ่งของเก่า ๆ ครั้งแรกก็เกิดเป็นความสนใจใหม่และมองว่าเป็นเสน่ห์ที่โลกดิจิทัลไม่มี
การ ฟังเพลงจากแผ่นเสียง จึงกลายเป็นไลฟ์สไตล์ทางเลือกที่กำลังเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ ในปัจจุบัน ตอนนี้ทั้งแผ่นเสียง เครื่องเล่น รวมถึงอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ สามารถเข้าถึงได้ง่ายขึ้น มีร้านจำหน่ายและพื้นที่ให้ลองฟังมากขึ้น ใครที่สนใจก็สามารถสัมผัสประสบการณ์แอนะล็อกแบบนี้กันได้ง่ายขึ้น ไม่แน่ คุณอาจจะเผลอก้าวเข้าสู่จักรวาลของแผ่นเสียงแบบไม่รู้ตัว และอาจจะตกหลุมรักความรู้สึกนี้จนถอนตัวไม่ขึ้นก็ได้