เมื่อเข้าเดือนเมษายน หลายคนอาจจะมีสิ่งที่คนนึกถึงต่างกันไป แต่เชื่อว่าในบรรดาสิ่งต่าง ๆ เหล่านั้น หลายคนอาจจะนึกถึงวันที่ 1 เมษายน ที่เป็นวัน เมษาหน้าโง่ หรือ April Fools’ Day อยู่ด้วยก็เป็นได้ เพราะนี่เป็นวันแห่งการแกล้งกันขำ ๆ ที่มีจุดเริ่มต้นมาจากคนยุโรป และกลายเป็นสิ่งที่คนทั่วโลกค่อย ๆ หยิบยืมไปเล่นบ้าง แถมในปัจจุบันแบรนด์ต่าง ๆ จากทุกวงการต่างเข้ามาเล่นสนุกในวันนี้จนทำให้มันกลายเป็นเหมือนเทศกาลในยุคใหม่ไปด้วย
หลายคนน่าจะพอรู้จักวันเมษาหน้าโง่กันอยู่แล้ว แต่ถ้าใครเคยสงสัยว่าใครเป็นคนเริ่มโกหกคนแรก ใครที่ทำให้มันการเป็นธรรมเนียมการแกล้งกันขำ ๆ แบบทุกวันนี้ MenDetails ก็ไปลองขุดคุ้ยข้อมูล ที่ย้อนกลับไปได้ถึงยุคกลาง มาสรุปสั้น ๆ เกี่ยวกับ ประวัติ April Fools’ Day นี้ให้ได้รู้จักเพิ่มเติมกันครับ ใครอยากรู้ตามมาอ่านในบทความนี้ได้เลยครับ
ประวัติ April Fools’ Day ถ้าจะให้ตอบเจาะจงเลยว่าใครเริ่มเป็นคนแรกก็คงจะไม่สามารถทำได้ แต่เหล่านักวิชาการ นักประวัติศาสตร์ก็พยายามหาข้อมูลจนออกมาเป็นทฤษฎีหลาย ๆ ทฤษฎี ที่สามารถย้อนกลับไปได้ถึงยุคกลางทั้งสิ้น
หนึ่งในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับวันที่ 1 เมษายน และความโง่เขลานั้น เล่าว่ามาจากบันทึก The Canterbury Tales (1392) ที่เขียนโดย Geoffrey Chaucer ในบันทึกนั้นมีเรื่องชื่อ The Nun’s Priest’s Tale ที่นักวิชาการยุคใหม่เชื่อว่ามีความผิดพลาดจากการคัดลอกต้นฉบับต่อ ๆ กันมา ทำให้เกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อน โดยเป็นความผิดพลาดเกี่ยวกับวันที่ถูกกล่าวถึงในเรื่องเล่าที่กลายเป็นวันที่ 1 เมษายน ทำให้คนที่มาอ่านบันทึกในยุคหลังเชื่อมวันที่ 1 เมษายนเข้ากับความโง่เขลาของคนที่คัดลอก
ส่วนอีกทฤษฎีหนึ่งเชื่อว่าธรรมเนียมการแกล้งกันในวันที่ 1 เมษายนนี้ มีต้นกำเนิดมาจากประเทศฝรั่งเศสในช่วงที่ฝรั่งเศสปรับวันปีใหม่เป็นวันที่ 1 มกราคมอย่างเป็นทางการ แทนวันอีสเตอร์ที่เป็นวันปีใหม่ของชาวคริสต์ดั้งเดิม เพราะวันอีสเตอร์นั้นไม่ตายตัวในแต่ละปี แต่ถ้ากำหนดวันที่ 1 มกราคมตามปฏิทินเกรโกเรียนจะทำให้เกิดความแน่นอนกว่า แต่ยังมีชาวบ้านในเมืองที่ห่างไกลทั่วฝรั่งเศสไม่น้อยที่ไม่รู้ถึงการเปลี่ยนแปลงวันขึ้นปีใหม่ ทำให้ยังมีคนฉลองวันปีใหม่ในช่วงเดือนเมษายนอยู่ คนที่รับทราบข้อมูลแล้วจึงเรียกคนที่ยังยึดถึงธรรมเนียมเดิมว่าเป็นพวกคนโง่เดือนเมษา ก่อนจะกลายมาเป็นเมษาหน้าโง่ไปในกาลต่อมา แต่แม้จะดูน่าเชื่อแต่ก็ยังมีนักวิชาการบางคนออกมาแย้งเพราะมีบทกวีที่เคยพูดถึงวันเมษาหน้าโง่แบบอ้อม ๆ ก่อนหน้าช่วงเวลาที่ฝรั่งเศสเปลี่ยนวันขึ้นปีใหม่ก่อนแล้ว ทำให้สุดท้ายก็ไม่มีใครรู้อยู่ดีว่าต้นกำเนิดจริง ๆ มาจากไหน
แต่เมื่อการเริ่มแกล้งกันค่อย ๆ ถูกเชื่อมโยงกับวันที่ 1 เมษายนแล้ว ทำให้ในช่วงเวลาต่อมาการแกล้งกันในลักษณะนี้ในวันดังกล่าว ค่อย ๆ ถูกละเล่นและแพร่ไปในประเทศแถบยุโรปอื่น ๆ จนกลายเป็นเหมือนธรรมเนียมขำ ๆ ของชาวบ้าน ในยุคที่การสื่อสารและการเชื่อมต่อยังไม่กว้างไกลแบบปัจจุบัน และเมื่อเข้าสู่ยุคใหม่ที่ผู้คนติดต่อกันมากขึ้น ประเทศแถบเอเชีย หรือแอฟริกาก็ได้รับอิทธิพลจากยุโรป ทำให้ค่อย ๆ รับวันเมษาหน้าโง่เข้ามาเล่นกับเขาด้วย
สำหรับการแกล้งกันนั้น แม้แต่ละประเทศจะมีธรรมเนียมไม่เหมือนกัน แต่เดิมทีมักจะเป็นการแต่งเรื่องล้อเล่นขำ ๆ กันเท่านั้น หรือไม่ก็แกล้งให้อายกันนิด ๆ หน่อย ๆ ซึ่งหลังแกล้งสำเร็จจะต้องตะโกนบอกคนที่ถูกแกล้งให้รู้ตัวว่าถูกแกล้งในวันเมษาหน้าโง่ แต่ในปัจจุบันเริ่มมีการแกล้งกันในระดับที่รุนแรงยิ่งขึ้น จนถึงขั้นทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียงและเจ็บตัว เพราะอยากได้ content ไว้อวดในโลกออนไลน์ ทำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและภาครัฐของหลาย ๆ ประเทศ ต้องคอยเตือนเมื่อใกล้ถึงวันที่ 1 เมษายนอยู่บ่อยครั้ง
ปฏิเสธไม่ได้ว่าหากแกล้งกันแค่ขำ ๆ นี่ก็เป็นวันที่เราได้เห็นอะไรตลก และสนุกสนานเยอะมาก โดยเฉพาะแบรนด์ต่าง ๆ ที่โดดเข้ามาร่วมสนุกด้วยในทุกปีไม่ว่าจะเป็นแบรนด์แฟชั่นที่เปิดตัว Collection ใหม่ (ที่ไม่มีจริง) วงการเกมที่ประกาศเกมใหม่ / กิจกรรมใหม่ ที่ไม่วางขายจริง และแบรนด์วงการอื่น ๆ ไปจนถึงร้านอาหาร สถานที่ ผู้ประกอบการท้องถิ่นมากมาย แถมมีการทำโปรโมตในวันนั้นอย่างเอิกเกริก บางแบรนด์ก็ล้ำไปอีกขั้น หลอกในหลอก คือทำสินค้าที่โปรโมตในวันเมษาหน้าโง่ออกมาจริง ๆ และขายเฉพาะวันนั้นเลยก็มี
ในปัจจุบันการแกล้งกันจะจบลงเมื่อถึงเวลาเที่ยงวันเท่านั้น ใครที่ยังเล่นต่อจะถือว่าเป็นพวก เมษาหน้าโง่ เสียเอง แต่กฎนี้ก็ไม่ได้ตายตัวนักโดยเฉพาะในโลกออนไลน์ที่แต่ละคนต่างอยู่กันคนละโซนเวลา แต่มีกฎสำคัญที่ห้ามละเลยเด็ดขาด คือ ห้ามแกล้งกันในระดับที่ถึงชีวิต ไม่ทำอันตรายให้คนอื่น
สำหรับ MenDetails เราไม่สนับสนุนการแกล้งกันโดยเฉพาะการแกล้งที่คนโดนขำไม่ออก รุนแรงเกิดเหตุ แบบที่หลาย ๆ คนทำเพื่อให้มีไปลงโลกออนไลน์ แต่ในขณะเดียวกันการแกล้งกันขำ ๆ และสร้างสรรค์ให้ทั้งคนโดนแกล้งและคนแกล้งขำกันถ้วนหน้าก็เป็นความสนุกสนานในวันเมษาหน้าโง่ ดังนั้นหากใครวางแผนอะไรไว้ในวันนั้น ก็ขอให้อยู่ในระดับที่ไม่ทำร้านคนอื่นและสร้างสรรค์นะครับ