ตัวเรา… เป็นสินทรัพย์ที่มีค่าที่สุด
ถือเป็น Asset ที่มีศักยภาพสูง สามารถสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ ได้มากมายเหลือเชื่อ บางคนแค่เกิดมาในโลก ก็สร้างความเปลี่ยนแปลงได้มหาศาล ทั้งต่อตนเอง ครอบครัว สังคม ประเทศชาติ หรือกระทั่ง มนุษยชาติ ขณะที่บางคน ลำพังจะเอาตัวเองให้รอดก็ยังยาก
แน่นอนว่าบางเรื่องก็เป็น “พรสวรรค์” ที่ติดตัวคนคนนั้นมา ทำให้เค้ามี Human Asset ที่ดีและพร้อมกว่าคนอื่นๆ แต่ก็อย่าดูถูก “พรแสวง” นะครับ เพราะคนเป็นสิ่งมีชีวิตที่พัฒนาได้แน่นอน! แต่น่าเสียดายที่พอเราจะเริ่มเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ เพื่อปลดปล่อยศักยภาพที่ซ่อนอยู่ของตัวเอง บางคนกลับไปสร้าง “สร้างขีดจำกัด” ให้ตัวเอง โดยไม่รู้ตัว
ขีดจำกัดที่สร้างขึ้นเอง
ไม่รู้ว่าทุกท่านเคยเป็น หรือเคยเห็นคนที่เป็นแบบนี้มั๊ยครับ ?
คนที่พอเห็นตัวเลข เห็นงบการเงิน เห็นสมการคณิตศาสตร์เยอะๆ ก็จะบ่นหรือคิดกับตัวเองว่า
“โอ้ย… เรามันไม่เก่งเลข เอาดีเรื่องนี้ไม่ได้หรอก”
คนที่พอต้องให้ออกไปยืนบรรยายต่อหน้าคน หรือต้องออกไปขาย/แนะนำสินค้า ก็จะบอกว่า
“ผมไม่ถนัดเลยครับ ขอผมทำงานเบื้องหลังดีกว่า”
คนที่พอต้องไปทำอะไรนอกสายที่เคยเรียนมา ก็จะ “ติดกรอบ” ว่า
“ผมไม่ได้เรียนมา”
กรอบความคิดแค่นี้ล่ะครับ… ที่เป็น “ขีดจำกัดที่เราสร้างขึ้นเอง” ซึ่งถ้าเราเข้าใจมัน การจะทะลายมันลงได้นั้น “เป็นไปได้”
แล้วเราจะรู้ว่าเราทำอะไรได้อีกเยอะ!
Growth vs Fixed Mindset
ผมอยากให้ใช้เวลาสัก 3-4 นาที ดูวิดีโอนี้ แล้วค่อยอ่านต่อนะครับ
หลังจากดูแล้ว จะพอเข้าใจนะครับว่า
Fixed Mindset คือการตีกรอบตัวเองว่า เราทำได้แค่นี้ และเราไปไม่ได้ไกลกว่านี้แล้ว เป็นการ “สาบแช่ง” ตัวเอง ซึ่งผมเชื่อว่าเกิดจากความทรงจำที่ไม่ดีในวัยเด็กเสียมาก เช่น บางคนสอบตก เรียนบางเรื่องตามเพื่อนไม่ทัน กระทั่งการถูกตัดสินจากผู้หลักผู้ใหญ่ และมันกลายมาเป็นปม ตีกรอบเราไว้ว่า “กูได้แค่นี้ล่ะ”
ซึ่ง Fixed Mindset นี่ ไม่ใช่ธรรมดานะครับ สามารถขยายขอบเขตและสร้างปัญหาไปในระดับประเทศ หรือระดับโลกเลย
- ทำอะไรตามใจ คือไทยแท้
- นักการเมืองคนไหนๆ ก็โกงทั้งนั้น
- คนจนเล่นหวย คนรวยเล่นหุ้น
- โอกาสตกเป็นของคนแค่หยิบมือเดียว
- จะรวยได้ต้องรู้จักเอาเปรียบคน
- ต้องเรียนโรงเรียนดีๆ ถึงจะสำเร็จ
เหล่านี้เป็นตัวอย่างเล็กๆ น้อยๆ ของ Fixed Mindset ที่เราต้องเคยได้ผ่านหูผ่านตามาบ้าง ซึ่งมันก็สะสมพอกพูนมาจนเป็นคำพูดติดปาก จนเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมไปแล้วด้วยซ้ำ ถ้าลองเอามาไตร่ตรองดีๆ ด้วยเหตุผล จะเห็นเลยว่า ถ้าเชื่อกันแบบนี้ก็ไม่ต้องพัฒนาไปไหนกันแล้ว
ขณะที่ Growth Mindset นั้นตรงกันข้ามโดยสิ้นเชิง เพราะเป็นการเชื่อในศักยภาพของคน เชื่อว่าคนเราเปลี่ยนแปลงได้ พัฒนาได้ แม้จะพัฒนาได้เร็วช้าต่างกัน แต่เด็กที่เรียนช้า ก็ไม่ใช่เด็กที่พัฒนาไม่ได้ วันหนึ่งที่เขาเรียนตามมาทัน เขาอาจทำได้ดีกว่าเด็กเรียนเร็วด้วยซ้ำ
สิ่งที่คำสัญที่สุดคือ
ใครเชื่อแบบไหน… ได้แบบนั้น!
คนที่คิดแบบ Fixed ก็จะสาบตัวเองต่อไป ส่วนคนที่คิดแบบ Growth ก็จะพัฒนาตัวเองต่อไป
(เวลาพูดคำว่าพัฒนา บางท่านอาจจะบ่นว่า “จะชวนกันรวยไปไหน” ผมอยากอธิบายว่ามันไม่ใช่แค่เรื่องรวยครับ พัฒนาในที่นี้ จะพัฒนาด้านไหนก็ได้ที่เราสนใจ และอยากบอกว่า การบ่นของท่าน ก็น่าจะเข้าข่ายเป็น Fixed Mindset ด้วยเหมือนกัน)
แค่เข้าใจความแตกต่างของสองเรื่องนี้ และตอบตัวเองให้ได้ ว่าเราจะเลือกมี Mindset แบบไหน ก็เป็น “ขั้นตอนแรก” ของการทะลายข้อจำกัดนั้นแล้ว
ก้าวต่อไป… คือออกไปลุย ไปผิด ไปพิสูจน์
หลังจากเชื่อแล้ว มันยังไม่จบครับ เพราะ Fixed Mindset บางอย่างมันฝังรากลึก การจะลบมันออกไปและสร้าง Growth Mindset ขึ้นแทนได้ เราจำเป็นต้องใช้ความพยายามช่วยด้วย
นั่นคือการไปลองทำอะไรที่เราอยาก แต่ไม่เคยกล้าทำมาก่อน แต่ต้องไปภายใต้เงื่อนไขใหม่คือ
ให้เตรียมใจไว้เลยว่างานนี้มีโชว์โง่ มีหน้าแตก มีล้ม มีผิดพลาด มีเสียงหัวเราะเยาะ มีอะไรที่จะมาขวางเราอีกสารพัดแน่นอน!
แต่เราจะมองมันเป็นเรื่อง “ธรรมดา” หากเรื่องนั้นสำคัญจริง เราจะลุยจนกว่าจะได้!
ท่องไว้ในใจว่า “เรียนช้า ไม่ได้แปลว่าเรียนไม่ได้” หรือแบบแรงหน่อยก็
“ถ้ากูอยากทำซะอย่าง กูจะทำอะไรก็ได้ คนที่บอกให้กูเลิกได้คือกูคนเดียว”
ฝึกที่จะดื้อ ฝึกที่จะดึงดัน ทำไปเรื่อยๆ ครับ แต่ขอให้ทำอย่างฉลาด
- หนังสือเล่มไหนมันอ่านยาก ก็เปลี่ยนเล่ม
- ศึกษาเองไม่รู้เรื่อง ก็หาคนสอน หาคนถาม
- อาจารย์คนไหน สอนไม่เข้าใจ ก็เปลี่ยนหรือหาอาจารย์เพิ่ม
- เรียนขั้น Advanced ไม่ไหว ก็เริ่มจาก Basic ก่อน
- คนอื่นเค้าเรียนใช้เวลา 1 เดือน เรามันช้า ก็ใช้เวลา 1 ปีก็ได้ (ใจเย็นๆ)
ทำไปเรื่อยๆ ทำไปอย่าคิดมาก เราจะเริ่มได้ทักษะใหม่ๆ เล็กน้อยๆ เริ่มพิสูจน์กับตัวเองได้ว่า
“กูไม่ได้โง่ อย่างที่กูคิด”
ปัญญามันก็จะค่อยๆ เกิดขึ้น เพราะเราได้ “ประจักษ์” กับตัวเองแล้วว่า
กูก็ทำได้ ในแบบของกู!
(เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อวันที่ 25 เมษายน 2558 บนเวบไซต์ A-Academy.net แหล่งรวมความรู้สำหรับการวางแผนการเงินส่วนบุคคล MenDetails.comได้รับอนุญาตเผยแพร่โดย A-Academy.net )
