หากย้อนกลับไป 40 – 60 ปีก่อน ที่เทคโนโลยียังไม่ทันสมัยเท่าปัจจุบัน การจะรับฟังเพลงสักเพลงหนึ่ง ยังมีตัวเลือกไม่มากนัก หนึ่งในนั้น คือการรับฟังผ่านแผ่นเสียงไวนิล ซึ่งช่วงยุคที่เพลง Jazz กับเพลง Soul กำลังรุ่งเรืองในสหรัฐอเมริกา การรับฟังผ่านแผ่นเสียงถือเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่ง จนมาถึงในปัจจุบัน ที่ยังมีคนหลงใหลในแผ่นเสียง และมนเสน่ห์ของเสียงเพลงจากแผ่น และ แพน-หทัยชนก อรรถบุรานนท์ Brand Manager ของ Marshall ก็คือหนึ่งในนั้น
อะไรที่ทำให้เธอหันมาเริ่มเก็บแผ่นเสียง การฟังเพลงผ่านแผ่นเสียงมีเสน่ห์อย่างไร เธอมองว่าแนวทางของวงการแผ่นเสียงในปัจจุบันจะเดินไปในทิศทางไหน รวมไปถึงแนวเพลงที่เธอชื่นชอบ นักร้องคนโปรด วันนี้ MenDetails ขอพาทุกท่าน ไปรู้จักกับเธอ และพูดคุยถึงเสน่ห์ของแผ่นเสียงไปกับเราครับ
จุดเริ่มต้นของการเก็บแผ่นเสียง
จุดเริ่มต้นของการสะสมแผ่นเสียงของคุณ แพน หทัยชนก เริ่มต้นช่วงปี 2013 จนมาถึงปัจจุบันนี้ ก็ 7 ปี แล้ว โดยเริ่มมาจากการที่เธอค้นหาความชอบในการฟังเพลงของตัวเอง จนมาเจอเข้ากับแนวเพลง Soul ที่มีต้นกำเนิดจากคนเชื้อสาย African – American ในสหรัฐอเมริกา ช่วงยุค 50s – 60s และได้รับความนิยมไปทั่วประเทศ
เพราะเพลง Soul เป็นเพลงที่เมโลดี้สวย ฟังสบาย นอกจากท่วงทำนองแล้ว เนื้อหาก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้คุณแพนชื่นชอบ เพราะเธอเป็นคนที่ชอบเนื้อหาของเพลงมากกว่าทำนอง
โดยค่ายที่เธอชื่นชอบเป็นพิเศษ คือ ค่าย Motown ที่กำเนิดในเมือง Detroit เป็นการผสมคำว่า Motor กับ Town เข้าด้วยกัน และเป็นหนึ่งในค่ายที่มีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์วงการดนตรีของอเมริกาและของโลกในช่วงยุค 60s – 70s
“ช่วงแรกเราก็ฟังเพลงผ่าน Youtube แต่อยากรู้จักมากขึ้น เลยทำการบ้าน ทำให้รู้ว่าในยุคนั้นเขาฟังเพลงผ่านแผ่นเสียง เลยอยากลองเก็บ” คุณแพนเล่าถึงจุดเริ่มในการเริ่มเก็บสะสมแผ่นเสียงของเธอ
“เราไม่ได้เริ่มจากว่ามันเป็นแผ่นเสียง เลยต้องเก็บ แต่เราเริ่มจากการชอบแนวเพลงก่อนเป็นอย่างแรก”
นักร้องที่ชอบ เพลงในดวงใจ การเปิดโลกแผ่นเสียงของคุณ แพน หทัยชนก
พอคุณแพน เริ่มฟังเพลง Soul มากขึ้น ก็อยากรู้เกี่ยวกับเพลงเหล่านี้ให้มากขึ้นอีก นอกจากจะรู้ว่าคนในยุคนั้นฟังเพลงผ่านแผ่นเสียงแล้ว โลกของแผ่นเสียงยังมีอะไรให้ค้นหาอีกมากมาย
เมื่อเธอมีโอกาสได้เข้าไปในร้านแผ่นเสียง พอลองไปดูแผ่นนักร้องที่เธอชื่นชอบ ก็พบว่ามีแผ่นเสียงอีกหลายเวอร์ชั่น ที่เธอยังไม่เคยฟัง ไม่รู้จัก มีการร้องคู่กับนักร้องคนอื่น ไปจนถึงความต่างแผ่นเสียงที่อัดในช่วงเวลาต่างกัน สถานที่อัดคนละที่กัน เหมือนเป็นการได้เปิดโลกจากสิ่งที่เธอรู้จักและชื่นชอบอยู่แล้ว ให้เปิดกว้างมากขึ้น จากฟังแค่ Soul ก็เริ่มขยับมาฟัง Jazz Blue R&B ทำให้เธอเริ่มเก็บแผ่นเสียงเรื่อยมา
เป็นธรรมดาที่เราจะมีเพลงในดวงใจ และนักร้องในดวงใจ เป็นหนึ่งในสิ่งที่เราอดถามไม่ได้ เพื่อที่ทาง MenDetails จะได้ไปฟังตามบ้าง ซึ่งคุณแพนก็พูดออกมาหลายชื่อทีเดียว
“เราเริ่มจากชอบศิลปินผู้หญิงก่อน โดยเฉพาะนักร้องสไตล์ Diva อย่าง Diana Ross, The Supremes แล้วก็มาต่อที่ Mary Wells” คุณแพนพูดถึงชื่อศิลปินที่เธอชื่นชอบในช่วงแรก ก่อนที่จะค่อย ๆ เริ่มฟังศิลปินคนอื่น ๆ จากการที่เธอได้เปิดโลกเพลง Soul มากขึ้น และหากเป็นในส่วนของนักร้องชาย เธอบอกว่าชอบ Lou Rawls เป็นพิเศษเพราะชื่นชอบเสียงและการสื่ออารมณ์ผ่านบทเพลงของเขา
ส่วนเพลงที่เธอชอบ เธอแนะนำเรามา 2 เพลง คือ My Guys ของ Marry Wells เพราะเนื้อหาของเพลงที่มีลูกเล่นต่างจากเพลงรักในสมัยนั้น และ If I should die tonight ของ Marvin Gaye ที่มีเนื้อหาเพลงรักแสนโรแมนติก ซึ่งเราก็เอามาบอกต่อ เผื่อมันจะกลายเป็นหนึ่งในเพลงโปรดของทุกท่าน
ความแตกต่างของการฟังเพลงจากแผ่นเสียง กับ การฟังเพลงในปัจจุบัน ในมุมมองของคุณ แพน หทัยชนก
การฟังเพลงผ่านแผ่นเสียงจริง ๆ กับการฟังเพลงแบบที่เราฟังกันในปัจจุบัน มีความแตกต่างกันอย่างไร เพราะเราและคุณผู้อ่านน่าจะยังไม่เคยมีประสบการณ์เปรียบเทียบ ซึ่งคุณแพนพูดถึงความต่างเอาไว้ว่า “เพราะแผ่นเสียงมันไม่ Perfect”
แม้ในตอนแรกที่เริ่มฟัง คุณแพนจะยังแยกไม่ออก แต่เมื่อฟังมากขึ้น ทำให้คุณแพนรู้ได้ว่า แผ่นเสียงมันไม่ Perfect ทุกแผ่นคุณภาพเสียงต่างกัน ขึ้นอยู่กับการดูแล ปีที่อัด สถานที่อัด ทำให้แต่ละแผ่นมีเอกลักษณ์ มีเสน่ห์ และความพิเศษในตัวของมันเอง
คนญี่ปุ่นมีความเชื่ออย่างหนึ่งว่า imperfection is perfection หรือ ความไม่สมบูรณ์แบบ ก็คือความสมบูรณ์แบบ ในกรณีของแผ่นเสียงก็คงไม่ต่างกัน เพราะเสียงที่ออกมาจากแผ่นเสียงแต่ละแผ่น ที่อาจจะมีเสียงแทรก เสียงซ่า คุณภาพที่ต่างกันไป แต่มันทำให้เกิดเสน่ห์และความคลาสสิกของการฟังเพลงผ่านแผ่นเสียง
แต่การอัดเสียงก็เป็นแค่ปัจจัยหนึ่ง เพราะอุปกรณ์ที่เล่น ลำโพงที่ใช้ ก็ให้รายละเอียดของมิติเพลงที่ต่างกัน ซึ่งการฟังเพลงในปัจจุบันนั้น เสียงมันถูกทำให้สมบูรณ์มาแล้ว มีการลดเสียงแทรกลงไป เพื่อให้ได้เสียงเพลงที่ดี แต่ในขณะเดียวกัน มันก็ลดทอนความคลาสสิก หรือถ่ายทอดมิติของเสียงได้ไม่ครบตามต้นฉบับ
ลำโพง Marshall กับการถ่ายทอดบนเพลงจากแผ่นเสียง
อุปกรณ์ที่ใช้งานในการถ่ายทอดบทเพลงก็สำคัญ ทำให้คุณแพนเลือกใช้ลำโพงของ Marshall ที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน และคลาสสิกไม่แพ้กัน มาถ่ายทอดมนเสน่ห์ของเพลงจากแผ่นเสียงครับ
สำหรับลำโพง Marshall คุณแพนใช้ทั้งในการฟังแผ่นเสียง และเพลงปกติแบบ Digital ครับ เพราะให้มิติของเสียงที่ชัด ไม่ว่าจะเป็นเสียงเบส เสียงสูง ต่ำ เพราะ Marshall เน้นในคุณภาพของเสียงที่ออกมา ทำให้แต่ละบทเพลงที่เน้นเครื่องดนตรีที่ต่างกัน ถ่ายทอดออกมาได้เต็มที่
เวลาที่คุณแพนใช้ลำโพง Marshall ต่อเพื่อฟังเพลงจากแผ่นเสียง ลำโพงไม่ได้ลดทอนรายละเอียดของแผ่นเสียง ทั้งเสียงซ่า เสียงของความไม่สมบูรณ์ที่อยู่ในแผ่น ที่เป็นเสน่ห์และเอกลักษณ์ของแผ่นเสียง ทำให้ถ่ายทอดเรื่องราวได้เหมือนเดิมทุกประการ ในขณะที่ลำโพงบางประเภทจะมีการแปลงเสียง จูนเสียง ทำให้ไม่สามารถบอกเล่าเรื่องราวได้หมด
เพราะสามารถบอกเล่าเรื่องราวและเสน่ห์ของแผ่นเสียงได้ครบถ้วน ทำให้คุณแพนใช้ลำโพง Marshall เรื่อยมา และภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งของแบรนด์ เพื่อให้ทุกคนได้ฟังเพลงที่คุณภาพเสียงดีเยี่ยมจาก Marshall
คำแนะนำสำหรับคนที่อยากเริ่มเก็บแผ่นเสียง และทิศทางการเติบโตของตลาดแผ่นเสียงในประเทศไทย
“เริ่มจากศิลปินหรือเพลงที่ชอบจริง ๆ เพราะมีคนที่คิดว่า จะต้องเก็บแผ่นเสียงที่มีราคา หายาก แต่เริ่มแรกเราอยากให้สนุกกับมัน เพราะมันคือเพลงที่เราชอบ พอเริ่มจากการเป็นตัวเองแล้ว เราจะไม่เบื่อ เราจะรักและสนุกกับมันมากขึ้น” นี่คือคำแนะนำของคุณแพนถึงคนที่เริ่มสนใจมาเก็บแผ่นเสียง
เมื่อถามถึงมุมมองเกี่ยวกับการเติบโตของแผ่นเสียงในประเทศไทย ว่าในอนาคตมีโอกาสไปในทิศทางไหน สิ่งแรกที่เธอตอบมาคือ “คิดว่ามัน Go mass”
“ถ้านับตั้งแต่วันแรกที่เริ่มเก็บแผ่นเสียง ถึงวันนี้ เรารู้สึกว่าแผ่นเสียงเข้าถึงได้ง่ายขึ้น มีความสนุกในการเก็บมากขึ้น เจอคนที่สามารถคุยเรื่องแผ่นเสียงได้อย่างถูกคอมากขึ้น” ทำให้คุณแพนมองว่าในอนาคตทิศทางของแผ่นเสียงในไทยจะเติบโตขึ้นครับ
ประกอบกับการที่ตอนนี้ศิลปินทั้งในและต่างประเทศก็เริ่มขึ้นมาทำเพลงลงบนแผ่นเสียงมากยิ่งขึ้น ทำให้กระแสการตามเก็บแผ่นเสียงกลับมาอีกครั้ง แต่อีกส่วนหนึ่งก็เป็นเพราะ คนรุ่นใหม่ที่เติบโตมาในยุคนี้ ไม่มีโอกาสได้ฟังเพลงผ่านแผ่นเสียง และโหยหาความคลาสสิกบางอย่างในอดีต จึงอยากรู้จัก อยากเรียนรู้ เช่นเดียวกับกล้องฟิล์ม หรือของเก่าอื่น ๆ
นอกเหนือจากนั้น แผ่นเสียงในปัจจุบันก็อาจไม่ได้ใช้ฟัง แต่มันกลายเป็น “ของสะสม” ไปในตัว ทำให้มันมีคุณค่าในแบบของมันเอง ที่ต่างไปจากในอดีต
โครงการในปีหน้าของ Marshall
ก่อนที่การพูดคุยจะจบลง เราก็แอบถามถึงแผนการของ Marshall ในปีหน้า ว่ามีอะไรให้คนที่หลงใหลในการฟังเพลงทุกคนเฝ้ารอกับบ้าง
“Marshall ในมุมที่เกี่ยวกับเพลง มีฝ่าย research and development เรื่องเสียงกันอย่างจริงจัง เพราะ Marshall เชื่อว่า เทคโนโลยีใครก็ทำได้ แบรนด์จึงระมัดระวังการนำเสนอเทคโนโลยีใหม่ ๆ เพราะต้องใช้เวลาในการพัฒนา ให้สามารถคงคุณภาพเสียงแบบ Marshall ไว้ได้”
“ในปีหน้าเราจะเน้นเรื่องของหูฟัง จะมีหูฟังออกมาเยอะ ที่ให้คุณภาพเสียงต่างกัน อยากให้คนที่หลงใหลในเสียงเพลง และผู้ที่ชื่นชอบ Marshall ทุกคนติดตามกันให้ดี” คุณแพนทิ้งท้ายสิ่งที่เราจะเห็นจาก Marshall ในปีหน้าเอาไว้เพียงเท่านี้
และนี่คือเรื่องราวของความหลงใหลในแผ่นเสียงของคุณ แพน หทัยชนก อรรถบุรานนท์ Brand Manager ของ Marshall ครับ ว่ามีความเป็นมากันอย่างไร ไปจนถึงคำแนะนำสำหรับคนที่สนใจจะเก็บแผ่นเสียง ไม่ว่าจะในแง่ของการฟัง หรือจะเป็นของสะสมของศิลปินที่เราชอบก็ตาม
รวมถึงแอบใบ้ถึงโครงการใหม่ในปีหน้าของ Marshall ที่มีให้เราได้ติดตามกันในปีหน้า ก็น่าสนใจมาก ๆ ครับ คนที่หลงใหลในเสียงเพลง รวมทั้ง MenDetails ก็อดใจรอปีหน้าไม่ไหวแล้วครับ
ขอขอบคุณร้าน Alonetogether ที่เอื้อเฟื้อสถานที่สำหรับการสัมภาษณ์