สำหรับชาว MenDetails ที่เกิดมาในช่วงยุค 90’s หรือ Gen Y ที่เห็นการใช้งาน นาฬิกาใส่ถ่านแบบ Quartz ตั้งแต่ยังแบเบาะ อาจต้องทำหน้ามึนงงสงสัย เมื่อแรกได้ยินชื่อของ นาฬิกาไขลาน (Hand Winding Mechanical Watch) ยิ่งถ้าไม่มีใครอธิบายให้เข้าใจ หลายคนก็คงคิดว่ามันเป็นเพียง “นาฬิกาเด็กเล่น” ที่เดินแค่ไม่กี่นาทีก็หยุด ต่อเมื่อเราได้ศึกษาเรื่องของ “นาฬิกาข้อมือ” เมื่อเราโตขึ้นและมีความสนใจในวิศวกรรมเรือนเวลาเหล่านี้มากขึ้นนั่นแหละ จึงทำให้เราได้เข้าใจว่า “นาฬิกาข้อมือไขลาน” หรือ Hand Winding Mechanical Watch นั้น แท้จริงมีเสน่ห์ล้นเหลือขนาดไหน
MDs’ WATCH | How to use Mechanical Watch with Hamilton Khaki Field
นาฬิกาไขลาน “Mechanical Watch”
นาฬิกาข้อมือประเภทไขลานหรือที่เรียกว่า “Hand Winding Mechanical Watch” คือนาฬิกาที่ใช้วิธีการหมุนเม็ดมะยม หรือ Crown ด้านข้างตัวเรือนเพื่อ “ไขลาน” (Winding) ให้กลไกนาฬิกาเดินบอกเวลาบนหน้าปัดให้กับเรา ซึ่งต่างกับนาฬิการะบบอัตโนมัติ หรือ นาฬิกาออโต้ หรือ “Automatic Winding Watch” ที่ใช้วิธีการขยับเคลื่อนที่ของตัวเรือนเพื่อการไขลาน โดยที่ผู้สวมใส่ไม่ต้องไขลานเอง และต่างจากนาฬิการะบบใช้ไฟฟ้าหรือ Quartz อย่างสิ้นเชิง เพราะเป็นการใช้พลังงานจากกระแสไฟฟ้าในการเดินเข็มโดยไม่แยแสกลไกใด ๆ ทั้งสิ้นอีกต่อไป
นาฬิกา Hamilton Khaki Field Mechanical เป็นนาฬิกากลไกไขลานที่มีประวัติศาสตร์จากวงการทหารมาอย่างยาวนาน
นาฬิกาไขลาน ที่มาเป็นแบบของเราในวันนี้คือ Hamilton Khaki Field Mechanical ซึ่งถือเป็นหนึ่งในนาฬิการุ่นที่คลาสสิคที่สุดของ Hamilton ดีไซน์ของนาฬิกาเรือนนี้เป็นดีไซน์แบบเดียวกับนาฬิกาที่กองทัพสหรัฐอเมริกาจัดเตรียมให้ นายทหารในกองทัพได้ใช้จริงระหว่างการสู้รบ ในสงครามช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1960 ซึ่งรวมถึงสงครามเวียดนามในภูมิภาคอาเซี่ยนของเราด้วย นาฬิกา Hamilton Khaki Field Mechanical เรือนนี้จึงถือเป็นของทำใหม่ที่ใช้ดีไซน์ดั้งเดิม แต่เพิ่มเติมด้วยคุณภาพวัสดุและกลไกนาฬิกาที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นกว่า ตามความก้าวหน้าทางการผลิตที่เปลี่ยนไป
นาฬิกา Hamilton Khaki Field ที่ออกรบจริงในสงครามช่วงปี ค.ศ.1966 (Credit | Revolution.watch)
แต่สิ่งที่ไม่เปลี่ยนก็คือ คุณภาพ และกลไกอันซับซ้อนที่ Hamilton Khaki Field Mechanical ยังคงยึดมั่นในแนวทางของระบบไขลาน โดยไม่พึ่งพาแบตเตอรี่, ไม่แยแสการแกว่งแขนไปมา แต่ย้อนกลับสู่รากเหง้าของการ “ไขลานนาฬิกา” อย่างไรก็ตามไม่ได้หมายความว่าเราจะตะบี้ตะบัน ไขลาน และใช้งานนาฬิกา Mechanical แบบไม่ดูตาม้าตาเรือ เพราะการรู้จักวิธีการนาฬิกาไขลานที่ถูกต้องจะทำให้เรือนเวลาที่เปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางประวัติศาสตร์แบบนี้ มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน และอาจตกทอดกลายเป็นของ Vintage ให้กับเจเนอเรชั่นต่อไป วันนี้ MenDetails จึงขอนำวิธีการใช้งานและการดูแลรักษา นาฬิกาไขลาน หรือ Mechanical Watch ที่ผู้ชายควรรู้มาฝากให้ศึกษากันครับ
Hamilton Khaki Field Mechanical รุ่น Repro กับงานออกแบบที่ “เคารพ” ดีไซน์ดั้งเดิมของตัวเอง
1. ศึกษาวิธีการใช้ Crown หรือเม็ดมะยมของนาฬิกาตัวเอง
การใช้งานเม็ดมะยมบนตัวเรือนนาฬิกาแต่ละรุ่นนั้นอาจมีความแตกต่างกันในเชิงรายละเอียด บางรุ่นสามารถหมุนเม็ดมะยมเพื่อไขลานนาฬิกาได้เลยทันทีโดยไม่ต้องดึงเม็ดมะยมออกมาก่อน อย่างเช่น Hamilton Khaki Field Mechanical รุ่นนี้เป็นต้น แต่บางรุ่นก็จะมีเกลียวกันน้ำ ที่เราจะต้องหมุนเล็กน้อยเพื่อปลดล็อคเม็ดมะยมออกมาก่อน จึงจะสามารถหมุนเพื่อไขลานได้ ดังนั้นอันดับแรกเราต้องศึกษาก่อน ว่าเม็ดมะยมของนาฬิกาของเรามีการออกแบบมาอย่างไร แต่ถ้าคุณใช้ Hamilton Khaki Field Mechanical แบบเดียวกับเราก็ง่ายมาก เพราะสามารถ “หมุนเม็ดมะยมตามเข็มนาฬิกา” เพื่อไขลานได้ทันที และถ้าออกแรงดึงออกมา 1 ขยัก ก็เป็นการหมุนเพื่อปรับตั้งเวลาใหม่ ง่าย ๆ เท่านี้เอง
เม็ดมะยมบนตัวเรือน Hamilton Khaki Field Mechanical มีโลโก้รูปตัว H สลักอยู่
2. ถอดนาฬิกาออกจากข้อมือทุกครั้งเมื่อต้องการไขลาน
เหตุผลก็เพราะการดึงเม็ดมะยม (Crown) แล้วหมุนไขลานนาฬิกาในขณะที่ใส่นาฬิกาไว้ที่ข้อมือนั้น จะเกิดความเสี่ยงที่เราจะต้องไขลานในองศาที่ลาดเอียงหรือเป็นแนวตั้ง ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อระบบกลไกลานนาฬิกาที่อยู่ด้านใน ดังนั้นเราจึงควรถอดนาฬิกาจากข้อมือมาถือไว้ แล้วดึงและหมุนเม็ดมะยมเป็นแนวนอนขนานกับพื้น เพื่อถนอมให้กลไกนาฬิกาทำงานได้ราบรื่นและเป็นผลดีต่อระบบลานของนาฬิกาในระยะยาว
ควรถอดนาฬิกา Mechanical ออกจากข้อมือ มาถือเอาไว้เมื่อต้องการไขลานทุกครั้ง
3. อย่าฝืนไขลานจนแน่นเกินไป
เมื่อเราหมุนเม็ดมะยม (Crown) เพื่อไขลานนาฬิกา เราจะรู้สึกได้ถึงความขรุขระเล็กน้อยขณะที่หมุนพร้อมเสียงฟันเฟืองที่ลอดออกมาเบา ๆ หากเราอยู่ในห้องเงียบ ให้ออกแรงหมุนเม็ดมะยมเบา ๆ เพื่อไขลานไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งรู้สึกว่า “ตึงมือ” และแรงเบา ๆ ของเราไม่สามารถหมุนเม็ดมะยมไปต่อได้แล้ว เป็นอันว่าเราได้ไขลานจนสุดลานเรียบร้อย อย่าออกแรงเพิ่มเพื่อหวังว่าจะให้ลานมันแน่นขึ้นไปอีกเป็นอันขาด สุดแล้วก็คือสุด และหยุดที่ตรงนั้นเลยนะครับ
4. ไขลานให้เป็น “รอบกิจวัตร”
สิ่งที่ผู้ชายควรทำเมื่อเป็นเจ้าของนาฬิกา Mechanical นั่นก็คือการฝึกนิสัยให้ตัวเองไขลานนาฬิกาอย่างเป็นกิจวัตร ให้สม่ำเสมอ ไม่บ่อยเกินไป แต่ก็ไม่ทิ้งไว้นาน ตัวอย่างเช่น หากเราตั้งใจจะใส่นาฬิกา Mechanical บ่อย ๆ แทบทุกวัน ให้ฝึกนิสัยในการหยิบนาฬิกามาไขลานทุกครั้งก่อนสวมเข้าข้อมือ หรือถ้าไม่ได้ใช้บ่อย ๆ ก็อาจกำหนดให้ตัวเองไขลานนาฬิกาทุกครั้งก่อนเข้านอน หรืออาจทำควบคู่กับการชาร์จแบตเตอรี่โทรศัพท์มือถือก็ได้ การกำหนดรอบกิจวัตรการไขลาน เพื่อช่วยให้ลานนาฬิกาเดินอยู่สม่ำเสมอ อันจะส่งผลต่ออายุการใช้งาน และความเที่ยงตรงในการบอกเวลาในระยะยาวครับ
“ปฏิสัมพันธ์” คือสิ่งที่สร้างความผูกพันระหว่างนาฬิกากับเจ้าของผู้สวมใส่ การใช้ นาฬิการะบบ Quartz ที่บอกเวลาได้อย่างต่อเนื่องเป็นปี ๆ โดยที่เจ้าของไม่จำเป็นต้องแยแส แม้จะง่ายและสะดวกสบาย แต่ไม่เกิด “ปฏิสัมพันธ์” อันเป็นเสน่ห์ที่ขาดหายไป กลับกัน “การไขลาน” เป็นประจำเพื่อทำให้นาฬิกายังคงเดินเข็มอยู่ได้นั้น เป็นเรื่องที่สร้างความผูกพันให้เกิดขึ้นในระยะยาว อีกทั้งนาฬิกา Mechanical ที่มีคุณภาพดี หากเราใช้งานและเก็บรักษาอย่างถูกวิธี เราก็สามารถส่งผ่านนาฬิกาดี ๆ เหล่านี้ไปสู่คนรุ่นหลังต่อไปได้อีกด้วย
เสียงของลานที่ดังลอดออกมากับความรู้สึกของฟันเฟืองนาฬิกาเมื่อเราหมุนเม็ดมะยม และการที่ได้เห็นนาฬิกาค่อย ๆ กระดิกเข็มออกเดินต่อหน้าต่อตาเมื่อลานได้ถูกไขขึ้น คือสิ่งที่ผู้ชายที่นิยมนาฬิกาสมัยใหม่ใช้ไฟฟ้าอาจไม่เข้าใจ แต่ผู้ชายที่รักในวิศวกรรมแห่งเรือนเวลาจะรู้ดีว่า มันมีเสน่ห์และความน่าหลงใหลแค่ไหน
นาฬิกา Hamilton Khaki Field Mechanical ขนาดหน้าปัด 38 มิลลิเมตร รุ่น Vintage Repro มีวางจำหน่ายที่เคาน์เตอร์นาฬิกา Hamilton บนห้างสรรพสินค้าชั้นนำทั่วประเทศ
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ Hamiltonwatch.com
และที่ Social Media ต่างๆ ของ Hamilton
Facebook | facebook.com/hamiltonwatch
Twitter | twitter.com/hamiltonwatch
Instagram | @Hamiltonwatch
Pinterest | pinterest.com/hamiltonwatch
